اکتشاف چاه آرتزین را به موسیو "زله " فرانسوی نسبت داده اند و در سایت
ویکی پی دیا در این موضوع چنین آمده است:نام آرتزین برگرفته از کلمه آرتویز
(به انگلیسی: Artois) است که نام استانی قدیمی در فرانسه است [۲]. قدیمی‌ترین چاههای آرتزین حفر شده در این ناحیه مشاهده شده‌اند.
اما
ابوریحان بیرونی اولین کسی است که عمل طبیعی و کیفیت فوران و جستن آب را
از بعضی چشمه ها و چاهها قرن ها قبل از موسیو "زله" کشف کرد. برای اثبات
این مدعا عیننا سخن ابوریحان در کتاب گرانسنگ آثارالباقیه ذکر می کنیم
دلیل شکل گیری چشمه ها خودجوش
فوران چشمه ها و صعود آب بسمت بالا علتش این است که خزانه آن از خود چشمه ها بالاتر جای دارد مانند فواران معمولی و گرنه آب هرگز بسوی بالا جز اینکه منبع آن بالاتر باشد، نخواهد رفت. ممکن است که بقلل جبال هم آب برود ولی بشرط اینکه قله کوه از منبع و مخزن آب پائین تر باشد (آثارالباقیه ،47:1363).