امام صادق(ع) برخی حکمت‌های شکل «صورت» و «دُم» حیوانات را تشریح کرد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا جهان
آفرینش با تمام وسعتی که دارد همراه با رمز و رازهایی است که ابعاد مختلف
آن تاکنون برای نسل انسان‌ها کشف نشده است. از سوی دیگر انسان‌ها نیز هر
اندازه به دستاوردهای علمی جدیدی دست می‌یابند، برخی از اسرار شگفت طبیعت
را کشف می‌کنند، اما با این حال اذعان دارند که هنوز بسیاری از رموز آفرینش
پنهان مانده است.
اما خداوند
متعال به عنوان خالق تمام عوالم غیب و شهود، در قرآن به صورت‌های مختلف از
مخلوقات خود یاد کرده و انسان‌ها را دعوت به تعقل و تفکر در این مخلوقات
کرده است تا جایی که در آیهای از قرآن برای اینکه گروهی از افراد (اصحاب
غاشیه) را انذار دهد، به فهم کیفیت آفرینش شتر دعوت می‌کند و می‌فرماید «أَ فَلا یَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَت؛ آیا به شتر نمىنگرند که چگونه آفریده شده؟
بنابراین
خداوند متعال در آیات قرآن از دسته‌جات مختلف مخلوقات خود به بهانه‌های
مخلف یاد کرده است که یکی از این دسته‌جات، مربوط به حیوانات است؛ اما
اهل‌بیت (علیهمالسلام) به عنوان عالمانِ به علوم الهی و معارف قرآن گاهی
برخی از حکمت‌های موجود در طبیعت را برای مردم باز کردند که از جمله آنها
اسرار شکل صورت، دهان و دم چهارپایان است که امام صادق (علیه‌السلام) آن را
برای مفضّل تبیین کردند. این روایت در کتاب مشهور «توحید مفضل» به این شکل آمده است:
«اى
مفضّل! در چگونگى ترکیب اعضاى صورت چهارپا بیندیش. چشمانش در پیش نهاده
شده تا مقابلش را خوب نگاه کند، به دیوارهاى نخورد و در چالهاى نیفتد.
شکاف دهانش در زیر است و اگر شکاف دهانش همانند انسان در روى چانه مىبود،
نمىتوانست که از روى زمین چیزى بخورد. نمىبینى که انسان با دهانش چیزى
بر نمىگیرد بلکه با دست در دهان مىگذارد؟ این امر نشانه تکریم و
بزرگداشت انسان در میان سایر خورندههاست. از آنجا که چهارپا دستى مناسب
براى خوردن گیاه و سبزه ندارد شکاف و بریدگى دهان در زیر آفریده شده تا
گیاه را [براحتى] به دهان گیرد و بخورد. نیز پوزههاى دراز به آنها داده
شده که گیاه دور و نزدیک را بخورند.
در
دُم و حکمت‌ها و فواید آن بنگر: 1ـ در حکم پوششى است که شرمگاه‌هاى حیوان
را مىپوشاند. 2ـ در میان دبر و شکم حیوان آلودگی‌هایى است که مگسان و
پشهها بر روى آن گرد مىآیند. دم حیوان مانند پشه پرانى است که مگس‌ها و
پشهها را با آن مىپراند. 3ـ حیوان با حرکت دادن دم به سمت چپ و راست
استراحت مىکند و این زمانى است که بر چهار پا ایستاده و سنگینى بدن بر دو
دست آن است در نتیجه حیوان با حرکت دادن دم احساس راحتى مىکند.
دُم
حیوان سودهاى فراوان دیگر نیز دارد که اندیشه انسان قادر به درک همه آنها
نیست ولى گاه به وقت حاجت، برخى از آنها معلوم مىشود، از جمله: گاه که
حیوان در گل مىماند و هیچ دستگیرى براى خلاصى او نیست دم آن، دستگیره
خوبى براى بلند کردن و بیرون نمودن حیوان است. در موى دم حیوان نیز سودهاى
فراوانى براى مردم نهاده شده است که از آن در رفع بسیارى از نیازها
بهرهها مىگیرند.
حیوان بر
چهار پا مىایستد در نتیجه پشت آن صاف و براى سوار شدن مناسب است. نیز
شرمگاه آن در جاى ظاهرى است که حیوان نر به راحتى قادر به جفت‌گیرى باشد و
اگر مانند فرج زنان بود حیوان نر قادر به این کار نبود. نمىبینى که حیوان
قادر نیست که مانند مردان از رو به رو جفت‌گیرى کند؟»