تجارت-بردهداری-توسط-عرب-جاهلی-چگونه-بوده-است؟

در مورد عرب جاهلی نیز میتوان گفت تجارت بنده در میان قریش بسیار متداول بود و یکی از مهمترین طرق تحصیل ثروت به شمار می‌آمد (فرامرزی،1347، ص 87). این مسئله در میان عرب پیش از اسلام به حدی رواج داشت که شغل عده‌ای این کار بود و به آن‌ها نخّاس می‌گفتند (جوادعلی،1976 م، ج 4، ص 567). مکه از کانون‌های فروش بردگان به شمار می‌رفت. مشهورترین تاجر برده در دوران جاهلیت، عبدالله بن جدعان نام داشت (زیدان، بی تا، ص 27). به علّت فراوانى برده و اهميت اقتصادى آن در عربستان، دلّالان برده، جايگاه اجتماعى اقتصادى بالايى داشتند. بازرگانان بزرگ مكه، نظير عبدالله بن جدعان، عباس بن عبدالمطلب، عبدالله بن ابى ربيعه و حكيم بن حزام، مالك شمار بسيارى برده بودند (ابن سعد، ۱۴۰۵، ج 3، ص 244). رسم چنان بود که اگر کسی برده‌ای را خریداری می‌کرد، ریسمانی را به گردنش می‌افکند و چون حیوانی او را به خانه اش می‌کشید (همان، ص 27). بازار عکاظ از مهم‌ترین بازارهای برده‌فروشی به شمار می‌رفت (نیازمند، بی تا، ص 60). برای مثال زید بن حارثه، غلام پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) از جمله افرادی بود که از راه خریدوفروش به دست پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) رسید. پدر زید، حارثه بن شراحیل از قبیله بنی کلب خضاعه (بلاذری،1417، ج ۱، ص ۴۶۷) و مادرش، سعدی بنت ثعلبه بن عامر از قبیله بنی معن و طی بودند (ابن اثیر، ۱۴۲۲، ج ۲، ص ۱۲۹). او در زمان جاهلیت به همراه مادرش به دیدار قبیله «بنی معن» رفت. در همان ایام این قبیله مورد هجوم دشمن قرار گرفت و زید اسیر شد. حدود ۸ سال داشت که حکیم بن حزام او را در بازاری از نواحی مکه برای خدیجه خرید. خدیجه پس از ازدواج، او را به رسول خدا هدیه کرد. حضرت محمّد (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) زید را آزاد کرد و سپس وی را در خانه خود نگه داشت