اگرچه برخی امر و نهیهای اسلامی ظاهراً با مسئله آزادسازی بردگان مرتبط نیست، اما با دقّت در آن، این نکته حاصل میشود که آنها تاثیر بهسزایی در اصلاح زیرساختهای لازم برای نهادینه سازی سیستم عتق اسلامی داشتهاند. برخی از این موارد عبارتند از امر به برابری همه انسانها (نساء: 1)، معرفی تقوا به عنوان ملاک برتری (حجرات: 13)، رفع تبعیض و طبقه (نساء: 25)، نهی مطلق از اصل ظلم (مائده: 87)، نهی از اعمال غیرعفیف (نور: 2 و 3 و 30 و 31)، توجه اسلام به کرامت ذاتی انسانها (اسرا: 70)، اصل حریت (نجفی، 1404، ج 24، ص 136)، اخلاق محوری دین، همخوانی با فطرت و امر به کار و تلاش (نجم: 39). درباره مورد آخر باید گفت اسلام، همگان را ترغیب به کار، کوشش، دورى از تنبلى و بىکارى نمود تا جامعه از وضعیت سابق که همه کارها بر دوش بردگان بود فاصله گیرد. سپس راههاى زیادى براى رهایى بردگان قرار داد تا به تدریج، هم بردگى لغو گردد و هم مردم به زندگى فعّال عادت کنند.