نقش-زنان-در-جنگ-های-صدر-اسلام-چگونه-بود؟

کارهایی نظیر پرستاري، غذا رساني، آبرساني، تشويق مجاهدان، انتقال مجروحان و کشته شدگان در این دسته جای می‌گیرند. هنگام عزیمت به سوی جنگ، برخی از زنان به صورت گروهی یا فردی، خدمت پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) رسیدند و برای كمك به رزمندگان و معالجه مجروحان، تقاضای حضور در جنگ كردند. پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) اجازه فرمودند (گروه تاریخ اسلام مركزبررسی وتحقیقات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۶7 ش، ص 5). زنانی مانند نُسَیبه، جراحه و ام عطیه در بسیاری از غزوات و جنگ‌های پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) حضور داشتند و عهده دار مسئوولیت امداد بودند. امّ عطیّه می‌گوید: «من در هفت غزوه به همراه پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) شركت كردم و علاوه بر انبارداری، معالجه مجروحین جنگی را نیز عهده دار بودم» (ابن سعد، 1985 م، ص ۴۴۵). سماعه از یکی از صادقین (علیهماالسّلام) نقل می‌كند كه پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) جهت معالجه مجروحان، زنان را نیز به جنگ فرا میخواند. از غنایم چیزی به آن‌ها نمی‌داد؛ لكن مبلغی به ایشان عطا میكرد (واقدی، 1966 م، ص ۲۵۰). گفته شده است که پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) همه نیروهای كارآمد را در جبهه به كار میگرفت و زنانی چون امّ عطیّه، معاذه غفاریه، لیلای غفاریه و امّ سنان اسلمیه را به جبهه می‌برد تا علاوه بر مسئولیت معالجه مجروحین، وظیفه پرستاری بیماران را نیز عهده دار باشند (كحاله، 1402 ق، ص ۶۱؛ محلاتی، 1368