مفهوم-این-آیه-چیست؟يا-أَيُّهَا-النَّاسُ-اتَّقُوا-رَبَّكُمُ-الَّذِي-خَلَقَكُمْ-مِنْ-نَفْسٍ-واحِدَةٍ-

آیه اول «يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ ...» تبعيضات را با همه اشكال و آثار و صورت‌هايش از روح و اجتماع مى‏زدايد و انسان را از درون منقلب مى‏كند و به انسانيت خودش باز مى‏گرداند تا زمينه‏اى براى برترى و خواجگى و زيردستى و بردگى باقى نماند. اگر چنين آگاهى و انقلاب درونى و تحول روحى تحقق نيابد، روحيه و خلق تبعيض و چند گونگى- خواجگى و بردگى، برين تبارى و پست نژادى، فرماندهى و فرمانبرى، بندگى و معبوديت، همه چيز دارى و نادارى و ...- كه با گذشت قرن‌ها در درون روح و انديشه‏ها عجين شده و جوش خورده و قوى شده و سپس قانونى و رسم گرديده كه با تغيير مكتب و نظام اجتماعى و تصويب قانون و فرمان، از ميان نمى‏رود و همين صورت و ظاهر را تغيير مى‏دهد: «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ» (طالقانى، 1362 ش، ج‏6، ص 71). بدین ترتیب باب بردگی که محل بحث این نوشتار است از همان آیه اول باز می‌شود. اگرچه که بردگی عنوانی کلی است و مملوکان درجامعه آن زمان، مصداقی برای آن به حساب می‌آیند.