کتاب کلیله و دمنه از جمله آن مجموعههای دانش و حکمت است که مردمان خردمند
قدیم گرد آوردند و «به هرگونه زبان» نوشتند و از برای فرزندان خویش به
میراث گذاشتند و در اعصار و قرون متمادی گرامی میداشتند، میخواندند و از
آن حکمت عملی و آداب زندگی و زبان میآموختند.
کلیله و دمنه در واقع تألیفیاست مبتنی بر چند اثر هندی که مهمترین آنها
پنجه تنتره (به سانسکریت पञ्चतन्त्र؛ Panchatantra) به معنی پنج فصل و به
زبان سانسکریت است. در روایات سنتی برزویه «مهتر اطبّای پارس» در زمان خسرو
انوشیروان را مؤلف این اثر میدانند. نام پهلوی اثر کلیلک و دمنک بود.
صورت پهلوی این اثر هم اکنون در دست نیست و در طول سالیان از بین رفته است.
اما ترجمهای از آن به زبان سریانی امروز در دست است. این ترجمه
نزدیکترین ترجمه از لحاظ زمانی به تألیف برزویهاست.
در کلیله و دمنهٔ نصرالله منشی، در فصل مقدمهٔ ابن مقفع آمدهاست که کلیله و
دمنه پانزده باب است و در اصل کتاب که متعلق به هندیان بودهاست ۱۰ باب
بودهاست و پارسیان پنج باب دیگر به آن افزودهاند.