فهم حديث مانند تفسير قرآن، قرنها در حوزه‌هاي ديني سابقه داشته و هر چند بر خواندن مكرّر و مستمر متون روايي تكيه دارد، اما هيچ گاه تهي از روش‌هايي براي قاعده‌مند كردن اين تلاش نبوده است.

 كوشش به انجام رسيده در كتاب حاضر، گام كوچكي در يافتن اين روش‌ها و استخراج آنها از دل شرح‌ها، حاشيه‌ها و تعليقه‌هاي كوچك و بزرگ عالمان ديني است. اين نوشته مسير فهم حديث از آغازين مرحله تا واپسين گام آن را نشان مي‌دهد، اما به هيچ روي، كسي را از خواندن هماره حديث بي‌نياز نمي‌كند و جايگزين تلاش ذهني پژوهشگر در تعامل با متن نيست. توصيه اين جانب آموختن روش و تطبيق همزمان آن بر متون روايي است. از اين رو، كتاب به صورت درسنامه تدوين و در هر درس، پژوهش‌ها و تمرين‌هايي خواسته شده تا فهم حديث كه يك مهارت برخاسته از آگاهي و كاربرد است به تدريج ميّسر شود. بنيان و بنياد كتاب تفاوت فراواني با كتاب «روش فهم حديث» ندارد، اما از حجم آن كاسته و زبان و نگارش آن نيز گاه دگرگون شده تا دانشجويان عزيز و نيز روحانيون گرانقدر حوزه‌هاي علميه، فرصت فراگيري آن را در يك نيمسال تحصيلي داشته باشند. اميد آن كه خداي متعال، اين تلاش بس خُرد را از اين بنده و ديگر دست اندركاران، به ويژه ناقد محترم، استاد احمد غلامعلي، عضو محترم هيئت علمي دانشكده علوم حديث، به نيكوترين وجه بپذيرد و همه ما را در بهشت جاويدش و همراه اوليايش جاي دهد.