كتابى
كه در برابر شماست ، جمع بندى معارف قرآن و احاديث اسلامى در باره جايگاه
ابدى نيكوكاران و سرنوشت حتمى تبهكاران ، با نظمى نوين و تحليل هاى مورد
نياز است كه در دو بخش ، ارائه مى شود : بخش يكم ، در باره بهشت و جايگاه
ابدى نيكوكاران و مباحث مربوط به آن است . در فصل نخست اين بخش ، كاربردهاى
كلمه «جنّت» در قرآن و حديث ، ارائه مى شود و در فصل هاى بعدى ، جنّتِ
موعود در عالم آخرت ، بررسى مى گردد . در فصل دوم ، پس از گزارش احاديث
مربوط به آفرينش بهشت و دوزخ ، آراى مختلف در اين باره ، نقد و بررسى مى
شوند . در فصل سوم ، به مشهورترين نام ها و اوصافى اشاره شده كه در قرآن و
احاديث ، براى بهشت موعود ، به كار رفته اند و ساير موارد (مانند : «غرفه» و«روضه»)
، ضمن مباحث بعدى مطرح مى گردند . جاذبه هاى مادّى و معنوى بهشت ، موضوع
فصل چهارم است . در اين فصل ، جاذبه هاى ديدارى ، خوردنى هاى لذيذ ،
آشاميدنى هاى گوارا ، آوازهاى خوش ، همسرانِ زيبا ، خدمتكارانِ مرواريدگون و
مَركب هاى راهوار بهشت ، به تفصيل ، گزارش شده اند و افزون بر اين ، تأكيد
گرديده كه در بهشت ، هر چه دل بخواهد و ديده از آن لذّت بَرَد ، وجود دارد
؛ امّا بالاترين لذّت در بهشت ، خشنودى خدا و محبّت و ديدار قلبى اوست .
در فصل پنجم ، به آنچه در بهشت (مانند : خستگى ، ترس ، غم ، بيمارى هاى
جسمى و روحى ، خواب و پيرى) وجود ندارد ، اشاره شده است . همه آيات و
احاديثى كه در باره بهشت وارد شده اند ، به گونه اى مخاطب را تشويق مى كنند
كه همه تلاش خود را براى رسيدن به آن ، به كار گيرد ؛ ولى شمارى از آنها
به طور ويژه به اين موضوع پرداخته اند ، مانند : آنچه ارزش غير قابل تصوّر
بهشت و آسان بودن دستيابى به آن را گزارش كرده است ، يا آنچه بر ياد كردنِ
بهشت و اجتناب از غفلت از آن ، دلالت دارد . اين آيات و احاديث ، در فصل
ششم ، تنظيم گرديده اند . در فصل هاى هفتم تا سيزدهم نيز راه هاى رسيدن به
بهشت و زمينه ها و عوامل تكوينى ، اعتقادى ، اخلاقى و عملى ورود به جايگاه
نيكان در عالم آخرت ، ارائه مى شوند . تنوّع بيان و تفاوت تعابير احاديث در
تبيين راه هاى ورود به بهشت ، موجب گرديد كه اين موضوع ، در چند فصل ،
تنظيم شود تا براى مخاطب ، جاذبه بيشترى داشته باشد ؛ امّا موانع اعتقادى ،
اخلاقى و عملىِ ورود به بهشت ، تنها در يك فصل ، يعنى فصل چهاردهم ، جاى
گرفت .در فصل پانزدهم ، شمارى از نظام هاى حاكم بر بهشت ، گزارش شده اند ،
مانند : اجازه نامه بهشت ، نخستين كسانى كه وارد بهشت مى شوند ، و آخرين
پيامبران و مردمانى كه وارد آن مى گردند . بهشت ، درجات و مراتب مختلفى
دارد كه بر اساس معرفت و عمل ، ميان بهشتيان ، تقسيم مى شوند ؛ يعنى هر كس
كه از معرفت بيشترى برخوردار است و كارهاى نيكوترى انجام داده است ، درجه
بالاترى دارد و از لذايذ بيشترى بهره مند مى گردد . فصل شانزدهم ، به گزارش
هايى در اين باره اختصاص دارد . در آخرين فصل از بخش نخستِ اين مجموعه ،
اهل بهشت بودن شمارى از اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله و خاندان ايشان ،
بيان شده و اين ، بِدان معناست كه آنها تا پايان زندگى ، از راه حق ،
منحرف نخواهند شد . بخش دوم اين كتاب ، سرنوشت حتمى و خطرناك تبهكاران را
از منظر قرآن و احاديث اسلامى ، تبيين مى نمايد . در مقدّمه اين بخش ، حكمت
خلقت دوزخ و ماهيت كيفرهاى اُخروى ، بررسى مى شوند و در ادامه ، نام هاى
دوزخ ، هشدارهاى خداوند متعال و پيشوايان الهى در باره دوزخ ، تشويق به
يادآورى اين جايگاهِ وحشتناك و پناه بردن از آن به خدا ، ويژگى هاى دوزخ ،
آزارهاى روانى دوزخيان ، ويژگى هاى اهل دوزخ ، زندگى و حالات گوناگون آنان ،
آنچه انسان را گرفتار چنين سرنوشت شومى مى كند ، و آنچه مانع اين گرفتارى
مى گردد ، در يازده فصل ، ارائه مى گردند . در فصل دوازدهمِ اين بخش ، نظام
حاكم بر سراى ابدىِ تبهكاران ، با عنوان «نظام جهنم» مطرح مى شود و در فصل
پايانى به شمارى از كسانى كه در قرآن واحاديث اسلامى ، دوزخى بودن آنان
پيشگويى شده ، اشاره مى گردد .