غررالحكم و دررالكم، در بردارنده ۱۱۰۵۰ سخن
از سخنان كوتاه خداوندگار سخن ، آموزگار بلاغت ، امير مؤمنان ، على بن ابى
طالب عليه السلاماست . آهنگ كلّى اين سخنان، با بيان نصيحت و اندرز و
تشويق به اكتساب فضايل اخلاقى و اجتناب از فرو افتادن در رذايل اخلاقى است .
آمدى
در مقدّمه اين اثر، انگيزه خود را از آفرينش اين مجموعه گران سنگ ، اندكْ
شمار بودن كلمات گزينش شده در كتاب مئة كلمة مى داند . وى از جاحظ انتقاد
مى كند كه : گوهرشناسى چون او را نمى سزيد از اقيانوس گوهرخيز سخنان
آموزگار سخنورى، به اندكى از بسيار، بسنده كند . او پس از مشاهده اين كاستى در كار جاحظ ، خود آستين همّت بالا مى زند و اين اثر سترگ را پديد مى آورد .
از
آن جا كه وى در گردآورى اين سخنان، تنها به جنبه هاى بلاغى و زيباشناسى
نظر داشته ، اسناد روايات را حذف كرده و براى آسان ياب شدن سخنان ، آنها را
براساس حروف الفبا تنظيم كرده است .