۱ . متن اين حكمت
نامه ، برگرفته از ميزان الحكمة و ساير دانش نامه هايى است كه تاكنون توسّط
پژوهشكده علوم و معارف حديث ، تأليف و ترجمه شده اند . از
اين رو ، در ميان موضوعات مطرح در اين كتاب ، آن دسته از عناوين كه كار
تحقيق آنها در اين پژوهشكده به پايان رسيده است ، از ديگر عناوين ـ كه تنها
از ميزان الحكمة اخذ گرديده اند ـ ، كامل ترند .
۲
. با عنايت به نكته ياد شده ، ترجمه حكمت نامه پيامبر اعظم صلى الله عليه و
آله نيز برگرفته از كتاب هاى مورد اشاره است . بنا بر اين ، همه محقّقان و
مترجمان اين كتاب ها ، در تأليف ، تحقيق و ترجمه اثر حاضر نيز سهيم اند .
۳
. به اعتقاد ما ، احاديث روايت شده از اهل بيت پيامبر خدا نيز احاديث
پيامبر صلى الله عليه و آله اند ، چنان كه از امام صادق عليه السلام نقل
شده است كه فرمود :
حَديثى
حَديثُ أبى ، وحَديثُ أبى حَديثُ جَدّى ، وحَديثُ جَدّى حَديثُ الحُسَينِ ،
وحَديثُ الحُسَينِ حَديثُ الحَسَنِ ، وحَديثُ الحَسَنِ حَديثُ
أميرِالمُؤمِنين عليهم السلام ، وحَديثُ أميرِ المُؤمِنينَ حَديثُ رَسولِ
اللّهِ صلى الله عليه و آله ، وَحَديثُ رَسولِ اللّهِ قَولُ اللّهِ عز و جل
. حديث
من ، حديث پدرم و حديث پدرم ، حديث جدّم و حديث جدّم ، حديث حسين و حديث
حسين ، حديث حسن و حديث حسن ، حديث امير مؤمنان و حديث امير مؤمنان ، حديث
پيامبر خدا و حديث پيامبر خدا ، حديث خداوند عز و جلاست .
ليكن
در اين مجموعه ، تنها احاديثى ذكر مى شوند كه در منابع حديثى ، مستند به
شخص پيامبر صلى الله عليه و آله باشند ، تا كتاب ، براى همه مذاهب اسلامى ،
بيشتر قابل بهره بردارى باشد .
۴
. حكمت نامه پيامبر اعظم صلى الله عليه و آله ، در بسيارى موارد ، براى
آشنايى پژوهشگران با فهم دقيق سخنان آن بزرگوار (و به اصطلاح : «فقه
الحديث») ، توضيح ، تحليل و جمع بندى هايى ارائه مى نمايد كه اميدواريم سودمند افتد .
۵
. يكى از آداب مهمّ نقل حديث، چگونگى نسبت دادن آن به پيامبر صلى الله
عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام است . كلينى رحمه الله از امام على عليه
السلام روايت كرده است كه :
إذا حَدَّثتُم بِحَديثٍ فَأسنِدوهُ إلَى الَّذى حَدَّثَكُم ؛ فَإِن كانَ حَقّا فَلَكُم و إِن كانَ كَذِبا فَعَلَيهِ . هنگامى
كه حديثى را نقل مى كنيد ، آن را به كسى كه آن را روايت نموده ، نسبت دهيد
، كه اگر درست باشد ، به سود شماست و اگر دروغ باشد ، به زيان راوى است .
بنا
بر اين ، براى رعايت احتياط ، توصيه اكيد داريم كه كسانى كه مى خواهند از
اين كتاب يا ساير كتب روايى ، حديثى نقل كنند ، آن را مستقيما به پيامبر
صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام نسبت ندهند ؛ بلكه حديث را از
طريق منبعى كه آن را روايت كرده است ، به آنان منسوب نمايند . براى نمونه ،
نگويند : «پيامبر صلى الله عليه و آله چنين فرمود» يا : «امام عليه السلام
چنين فرمود» ؛ بلكه بگويند : «فلان كتاب، از پيامبر صلى الله عليه و آله
چنين روايت كرده است» و يا بگويند : «از پيامبر صلى الله عليه و آله چنين
روايت شده است» .