در میان اندیشمندان مسلمان، صدرالمتألهین ازجمله
کسانی است که رویکرد خاصی به حدود شناختیِ عقل در فهم قرآن به عنوان یک
متن وحیانی دارد. وی معتقد به جداناپذیری شریعت و اصول عقلی است و قرآن را
امری عقلی می داند. بنابراین نقش عقل در اصول و مبانی مورد پذیرش وی در جهت
فهم قرآن قابل توجه است. صدرالمتألهین تدبر در آیات قرآن را مرتبط به تدبر
در عالم هستی می داند و قرآن را نور عقلی معرفی می کند که از طریق آن نور،
مبدأ و معاد شناخته و حقایق اشیا مشاهده می شود. ملاصدرا هم تراز با درجات
کمالی خرد انسانی به درجه ای از بطن قرآن معتقد است. انسان کامل کسی است
که ازجهت مرتبه عقلی به اکمال رسیده است. ملاصدرا شرط بهره مند شدن از
حقیقت و بطون قرآن را استفاده از نیروی تعقل می داند و براین اساس، تأویل
در تفسیر قرآن امری ضروری است و میدان درک معانی قرآن برای جولان اهل فهم و
تأمل و تعقل وسیع است. در این تحقیق به واکاوی نقش عقل در درک معانی قرآن
از دیدگاه صدرالدین شیرازی خواهیم پرداخت.