سرویس اجتماعی باشگاه خبری پایابوک:

خدا نصیب هیچ کسی نکند. اما وقتی خواه ناخواه درگیر تراژدی مرگ می شویم، دیگر از آنجا به بعدش ماجراها برای همه کمی شبیه هم می شود. اول خبرش می رسد. بعد هم تا بخواهیم بفهمیم اصلاً ماجرا چه بوده و به کجا رسیده، چشم باز می کنیم و می بینیم در گوشه ای از آرامگاه، میان خاک و گل ایستاده ایم و مشغول خوش آمدگویی و تشکر از مهمان ها هستیم و... .
به همین سرعت هم شب چهلم از راه می رسد و طعم سردی خاک آرام آرام بلند می شود. تا سال ها قبل و برخلاف خیلی از مراسم دیگر مثل عروسی و تولد و جشن سالگرد و زایمان و چه و چه، همه فکر می کردند مراسم ختم و همه چیزهایی که یک جورهایی به مرگ ختم می شود، شبیه هم است؛ یعنی به قول قدیمی ها، مردن تنها چیزی بود که پولدار و فقیر سرش نمی شد و همه را شکل هم به زیر خاک می کشاند. اما این روز ها انگار کمی موضوع فرق کرده؛ یعنی انگار همان حس لاکچری پنت هاوس نشینی برخی در روی زمین به زیر خاک هم سرایت کرده و حالا دیگر یک جورهایی می شود فهمید که کدام مرده ها هم لاکچری تر زندگی کرده اند و هم لاکچری تر خاک شده اند!

هر چند مرگ هنوز هم همان شتری است که به هر حال در خانه هر کسی می نشیند اما ظاهراً در این سال ها خود این شتر هم برای بعضی ها زمین تا آسمان فرق کرده؛ برای خیلی ها هنوز همان شتر ساده و محقر است و برای عده ای دیگر شتر که چه عرض کنیم بیشتر به کالسکه لوکس پادشاهان شباهت دارد.
در گذشته مراسم ختم خیلی ساده برگزار می شد و عزاداران از مهمانان با خرما و حلوا پذیرایی می کردند و همه چیزساده برگزار می شد ولی امروزه افراد آنقدر در ظواهر برگزاری یک مراسم ختم غرق می شوند که فراموش می کنند که از کجا آمده اند، امروز همدردی ها از بین رفته مردم از هم دورتر شده اند.

اگر فردی در محله از دنیا می رفت همسایه ها با همکاری هم در مراسم ختم به عزادار کمک می کردند و معمولا در خانه از مهمانان پذیرایی می شد ولی امروزه شرایط تغییر کرده زیاده روی و تجملات امروزه به مراسم های ختم هم رسیده است. برای برگزاری یک مراسم ختم باید هزینه های زیادی پرداخت شود و مراسم عزا مانند مراسم عروسی خرج دارد. حتما باید از مهمانان در رستوران پذیرایی شود و برگزار کردن مراسم ساده ختم از یاد همه رفته است. 
 هزینه غسل، تابلوی موقت بالای مزار، سنگ قبر معمولی، مداح و اکو، سالن سوگواری، نماز میت، اعلامیه ترحیم، پارچه اعلام همدردی همه از هزینه های هنگفت مردن است که ورثه را به شدت آزار می دهد. امروزه مراسم تدفین از مراسم عروسی گران تر است هزینه های مراسم ختم مصیبت خانواده عزادار را دو چندان کرده است.

این یک واقعیت است که خود خانواده متوفی که واقعاً توانایی انجام کارهای دفن و مراسم عزاداری را ندارند. اطرافیان هم به نوعی ممکن است گرفتاری هایی داشته باشند که دیگر مثل گذشته زمان کافی برای انجام این کار ها را نداشته باشند. در این مواقع، لزوم کمک گرفتن از خدمات مؤسساتی معنا پیدا می کند. فقط یک تلفن و یک سری توضیحات مختصر درباره خواسته اقوام متوفی، چگونگی و کیفیت مراسم و تعداد مهمان ها و موقعیت محدودی که در نظر دارند مراسم در آنجا برگزار شود، کافیست. مابقی کارها را خود ما انجام می دهیم. از دوندگی ها برای گرفتن گواهی فوت و هماهنگی آمبولانس و انتقال متوفی برای شست وشو و دفن گرفته تا خرید قبر و تدارک های لازم برای پذیرایی از مهمانان سرخاک و وسیله ایاب و ذهاب و سالن و مسجد و غذا... قدیمی تر ها کمی در این کارها تجربه داشتند اما واقعا الان مثلا یک جوان 23 ساله که حالا به هر دلیلی باید این شرایط را فراهم کند اصلا هیچ شناخت و ذهنیتی نسبت به انجام این کارها ندارد و واقعا بهتر است تمام این کارها از آغاز تا آخر به موسساتی مثل موسسه ما سپرده شود.»
این ها حرف های مسوول قراردادها و هماهنگی یکی از این شرکت های برگزاری مراسم تشییع است.
او درباره سلایق مختلفی که برآوردنشان طبیعتا قیمت های مختلفی را هم می طلبد می گوید: ببینید، مراسم خاکسپاری و عزاداری و شب سوم و شب هفتم و چهلم و حتی اعیاد و سالگرد متوفی ، یک سری اقدامات و کارهایی را نیاز دارد که طبیعتا بسته به فرهنگ و رسم و رسوم خانواده ها و از همه مهمتر سطح درآمد و میزان هزینه ای که قصد دارند برای تازه درگذشته انجام دهند متفاوت است؛.

از غسل و کفن تا وقت آرایشگاه!
وقتی که پای آمار و ارقام پرسیدن به میان بیاید، آن هم برای یک گزارش، سخت تر می شود از همه چم و خم کار سر د ر آورد. اما در زمینه خدمات این موسسات، با خواسته ها و خدمات عجیب و غریبی هم مواجه شدیم. هر چیزی که فکرش را کنید، قبل از هر چیزی و در صورت تمایل برای خانم های خانواده متوفی وقت مزون و آرایشگاه که مخصوص مراسم عزاداری است ، گرفته می شود. آرایش و پوشش تیره اما بسیار شیک و به روز! فیلمبردار ماهری هم با تمام امکانات کامل، شما را تا آخرین ثانیه مراسم همراهی می کند. اگر بخواهید و البته تمام و کمال هزینه ها را تقبل کنید، آن ها می توانند تمام سطح نزدیک به قبر را با فوم های مخصوص بپوشانند تا لباس میهمان ها در مراسم خاکسپاری، خاکی و کثیف نشود. نوع صندلی ها هم با همان فرمول پول تغییر می کند و از صندلی های فلزی معمولی به صندلی های چرمی خیلی راحت تبدیل می شود. بعد از آن که همه میهمان ها در کنار قبر و در محل مشخص شده دور هم جمع شدند برای با کلاس تر شدن کار، خبری از مداح های سنتی که با همان سبک قدیم به مرثیه سرایی می پرداختند نیست، در عوض یک گروه چند نفره خیلی شیک به کنار قبر می آیند و با دف و نی شروع به نواختن یک موسیقی غم انگیز می کنند، بعد هم پرده پروژکتور باز می شود و یک کلیپ کوتاه از مرحوم یا مرحومه در کنار شاسی های بزرگ عکس همان بنده خدا نمایش داده می شود. بعد از تماشای این برنامه های البته نه چندان متاثرکننده مهمانان به خانه بازماندگان می روند، در حالی که تمام فضای خانه از قبل و طبق برنامه های همین موسسات با استفاده از گل، روبان ، شمع و حتی تور و بادکنک های سیاه، به سبک خاصی تزیین شده است. در آن جا هم خبری از کمک فامیل و آشنایان نیست؛ همه کارهای پذیرایی توسط همین موسسه انجام می شود، آن هم پذیرایی با انواع آبمیوه های طبیعی و نوع خاصی از دسرها که اگر مایل باشید شاید ردی از خرما یا حلوا هم در بین آن ها پیدا شود.
برای مراسم ختم هم به قول خودشان خیلی ها هنوز هم برای کلاس تر شدن قضیه به جای مسجد، سالن های مخصوص این کار را رزرو کنند. سالن هایی که هم بسیار بزرگتر است و هم حسابی مجلل و مدرن. 
منوی VIP برای گودبای پارتی پدر!
سالن های مجلل پذیرایی هم برای برگزاری مراسم شام یا ناهار شب سوم یا شب هفت، این روزها حسابی تنورشان داغ است؛ تنوری که دیگر مثل قدیم ها همان دیگ ساده خورش قیمه وسط حیاط، آن هم به کمک خانم های فامیل و همسایه نیست. تنور این روزها اگر میگو سوخاری یا چیکن فینگر نداشته باشد، یک جای کار می لنگد! این را منوی بلندبالای این رستوران ها می گوید. جالب این که نه تنها همه سالن ها و تالارهای برگزاری مراسم عروسی، پذیرای میهمانان عزاداری هم هستند بلکه خیلی از رستوران ها بزرگ و مجلل پر اسم و رسم هم از این مراسم استقبال زیادی می کنند.

مجالس ترحیم باید موجب تفکر شود
حجت الاسلام یوسفی مقدم درباره مجالس ختم می گوید: مجالس ترحیم برای تقویت ایمان برگزار می شود و برای این است که انسان از گناه فاصله بگیرد و روحیه خفت گذاری به مردم در او کم شود.
وی با اشاره به اینکه اگر مجلس ترحیم تشریفاتی شود و تجملات در آن جلوه کند انسان از آثار آن فاصله می گیرد، می افزاید: تشریفات و تجملات در مراسم ختم برای میت هیچ ثمره ای ندارد و خدمات تجملاتی و اسراف گرایانه نه تنها هیچ سودی برای میت ندارد بلکه عذابی برای روح او می شود.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم، فرهنگسازی در این زمینه را امری ضروری می داند و اظهار می کند: باید در این زمینه کار شود و صاحبان عزا به واقعیت ها برسند و این را بدانند که اگر هدفشان آرامش متوفی است به جای تجملات زمینه قرآن خوانی و خیرات را برای او فراهم کنند.
البته تنها مقصران این ماجرا صاحبان عزا نیستند بلکه مداحان و سخنرانان هم می توانند با فاصله گرفتن از مسائل دنیوی در سخنرانی هایشان برنامه های آموزنده پرمحتوایی ارائه بدهند.
حجت الاسلام یوسفی مقدم در این باره عقیده دارد: واعظان در منبر ها باید مردم را متوجه کنند و نگذارند آنها وارد بیراهه تجملات و اسراف شوند.
وی می افزاید: روشی که در مجالس ترحیم است مناسب نیست و علاوه بر تجملات رفتارهای چاپلوس گرایانه توسط برخی مداح ها اتفاق می افتد و به ارزش های واقعی مجالس لطمه می زند.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم با بیان اینکه اخیرا در مجالس ارزش های اصلی تبدیل به غیر ارزش ها شده بیان می کند: مداحانی که دلشان برای اسلام و مکتب می سوزد باید سعی کنند با مشاهده تجملات برخورد جدی کنند.
اگر سری به گورستان های شهر بزنیم خواهیم دید که پنجشنبه های هر هفته گاهی در روز های دیگر چندین تاج گل بر سر مزار ها ریخته و با یک حساب سرانگشتی می توان حساب کرد که چه هزینه هنگفتی برای تهیه آنها شده است.
در برخی از مراسم های ختم آنقدر تعداد این تاج های گل زیاد است که با وانت آنها را حمل می کنند و بر سر مزار می برند که پس از چند روز هم خشک شده و زحمت جمع آوری گل ها بر گردن نظافت چی گورستان می افتد.